insan ayarlı

14 Haziran 2019 Cuma

Aristoteles - 1

Bu yazıda Aristoteles'in kısaca yaşamından bahsedildikten sonra, mantık ve metafizik anlayışları açıklanmaya çalışılmıştır. Bilgi, siyaset ve ahlak ile ilgili görüşleri bir sonraki yazıda incelenecektir.

--- ---

Aristoteles MÖ 384 - 322 yılları arasında yaşamış, tüm insanlık tarihine damgasını vurmuş bir filozoftur. Batıda Aristotle olarak bilinirken, Arap ve Fars kaynaklarında Aristo, İlk Muallim, Birinci Öğretmen / Usta olarak anılır.

Aristo 17 yaşında Platon'un Akademi'sine katılır ve en parlak öğrencilerinden biri olur. Akademi'de yardımcı öğretmenlik de yapmaya başlar. MÖ 347'de Platon öldüğünde halefi olarak başka bir öğrencisi atanır. Aristo'nun Akademi'yi terk etmesinde bunun en büyük etken olduğu düşünülmektedir. Aristo Assos'a (Behramkale) gelir ve orada bir okul kurar. Aşağı'da Assos'taki heykelini görebilirsiniz.


MÖ 345'te Midilli Adası'na gider ve bir süre çalışmalarına orada devam eder.

MÖ 343'te Makedonya Kralı'nın oğlu İskender'in (Büyük İskender) eğitimi için saraya davet edilir. İskender tahta oturunca, tekrar Atina'ya döner (MÖ 335) ve Akademi'ye rakip olarak Lyceum Korulukları'nda Lise'yi kurar. Burada 12 sene ders verdikten sonra İskender'in ölümü siyasi rüzgarları tersine çevirmesinden ötürü zor durumda kalır. Makedonculuk yapmakla itham edilir. Bunun üzerine, kendi tabiriyle "Atinalılar'a felsefeye karşı ikinci bir suç işleme" fırsatı vermeden Atina'yı terk eder. Burada Sokrates'in idamına atıfta bulunduğu açıktır.

Annesinin memleketi olan Eğriboz Adası'na taşınır ancak orada hastalanır. Rivayet'e göre kendisine zakkumun kökünü kaynatarak bir ilaç yapar. Zakkum kökü zehirli olduğundan Aristo'nun 63 yaşında ölmesine neden olur. Kültürümüze "Zıkkımın kökü" tabirinin buradan geçtiği düşünülmektedir.