insan ayarlı

4 Ağustos 2015 Salı

Parmenides (Felsefe-010)

Parmenides, Herakleitos’un tam zıttı olarak varlığın var olduğunu ve oluşun mümkün olmadığını söyler. Miletlilerin tek bir arkhe ile hem varlığı hem de oluşu mümkün kılma çabaları Herakleitos-Parmenides çatışması ile başarısızlığa uğramışa benzer.

Parmenides, metafizik bilgiyle deneysel bilgiyi de birbirinden kesin olarak ayırır. Varlığa tamamen rasyonel bir açıklama vermeye çalışır. Daha önceki filozoflar da elbette ki varlık üzerine akıl yürütmeye dayanmışlardır ancak her zaman sezgisel bir tarafı da vardır.
 
Özellikle Herakleitos her şeyin bir akış içinde olduğunu söylerken, pek de duyulardan veya duyusal deneyden hareket eden bir tez ileri sürmemekteydi. Duyularımızın bize dünyayı hiç de Herakleitos’un ileri sürdüğü tarzda bir şey olarak göstermezken, tersine evrenin genel olarak sabit olduğunu telkin eder. Bu sebepten Herakleitos’un kuramının bilgiyle alakalı kısmı duyulara değil logos adını verdiği akılsal bilgiye dayandırır.